Omuz kas-iskelet sisteminin belki de en kompleks bölgesidir. Hareket kabiliyeti başka hiçbir eklemde olmayan omuz bölgesi, kürek kemiği(skapula), köprücük kemiği(klavikula), kol(humerus) ve sırtı da içine alan eklemlerden ve bunlara bağlı kas, tendon, bağlar ve bursa denilen yastıkçılardan oluşur.
Omuzdaki komplekslilik onun sakatlanmaya açık bir bölge olmasına sebebiyet verir. Rotator cuff kasları ve skapula omuz problemlerinin başlıca kaynağı ve dikkat edilmesi gereken yapılarıdır. Impingement Sendromu ve Donuk Omuz en çok görülen problemlerdir.
İMPİNGEMENT (SIKIŞMA) SENDROMU
Omzun tekrarlı ve zorlayıcı aktiviteleri sonucu meydana gelen, köprücük kemiği ve kürek kemiğinin birleştiği eklem(acromioclavicular eklem) altından geçen yumuşak dokuların sıkışmasıdır. Bu eklem altında içi sıvı dolu sürtünmeyi engelleyip, eklemi koruyan, bursa adı verilen yastıkçıklar ve kasların kemiğe tutunan kısımları(tendonlar) bulunur. Tekrarlı zorlamalara / travmalara; vücut ağrı ve sıvı artışı(ödem) ile cevap verir. Bursalarda ve tendon çevresindeki sıvı artışı(bursit ve tendinit) eklem aralığını daraltır ve sıkışma sendromu meydana gelir. Yaş, anatomik yatkınlık gibi nedenlerinde etkili olduğu impingement’ın en önemli neden omuz çevresi kaslardaki kuvvet dengesizliği ve postüral bozukluklardır.BELİRTİLER(semptomlar):
- AĞRI; genellikle kolun baş üstü hareketlerinde ve eli sırta doğru götürürken oluşur.
- Eklem içinden gelen takılma vari sesler ( tendonlarda krepitasyon)
- Omuz çevresinde ısı artış hissi
- Günlük aktivitelerde kısıtlanma.
DONUK OMUZ
Genel tanım olarak omuz eklemi çevresinde bulunan yumuşak dokularda(bağlar ve kaslar) meydana gelen kalınlaşma sonucu, omuz hareketlerindeki kısıtlanmadır. Omuz eklemini bir halka şeklinde saran bağlar topluluğuna omuz eklem kapsülü denir. Eklem çevresindeki yaralanmalardan sonraki iyileşme döneminde doğru uygulamalar yapılmamışsa eklem kapsülünün esneklik kalitesinde azalma, kalınlaşmalar oluşur. Omuz ekleminde oluşan bu değişiklikler kol hareketlerinde zorluk ve ağrılara neden olur. Ağrı ve zorlanma nedeniyle omuz hareketlerinden kaçınmamızla ilerleyen dönemlerde omuz hareketlerinde çok önemli rol alan kürek kemiği çevresindeki yumuşak dokunun da esneme özelliği azalır ve çevre dokulara yapışıklıklar oluşur. Kürek kemiği göğüs kafesine eklem yapmaz, göğüs kafesine tutunmasını yalnızca bağlar ve kaslar sağlar. Bu açıdan bakıldığında kürek kemiğinin, göğüs kafesi üzerinde hareketine izin vermeyen sert ve yapışık dokular omuz hareketlerini iyice zorlaştırır.
Omuz tedavi ederken öncelikle skapula(kürek) kemiğinin mobilitesi sağlanır. Skapulaya tutunan rotator cuff kasları kol kemiğine kadar uzanarak omuzun hareketliliğini sağlar. Bu kasların kısalıklarının giderilmesi, eklemde sıkışan tendonların uygulanacak manuel terapi teknikleriyle geçişlerinin rahatlatılması ve eklemlerdeki kısıtlılığı gidermek için yapılacak mobilizasyon ve manipülasyon uygulamalarıyla omuzun hareket açıklığı sağlanır. ROM(range of motion) ve kuvvetlendirme egzersizletiyle de tedavi desteklenir.